Wernisaż wystawy prac Zofii Formeli 20 czerwca w Muzeum Kaszubskim
Zofia Formela urodziła się 18 maja 1936 roku w Kartuzach w rodzinie Kuchtów. Jej ojcem był Bronisław Kuchta, a matką Waleska zd. Top. W czasie wojny rodzina mieszkała w domu, mieszczącym się przy ulicy Kościerskiej w Kartuzach. Na temat jej losów w tym okresie wiadomo niewiele. Po zakończeniu wojny Zosia uczęszczała do szkoły podstawowej w Kartuzach. W 1952 roku podjęła pracę salowej w Szpitalu Powiatowym w Lęborku. Rok później pracowała już na stanowisku młodszej pielęgniarki w Wydziale Zdrowia w Kartuzach. Po ukończeniu szkoły średniej wykonywała zawód pielęgniarki dyplomowanej.
10 grudnia 1955 roku w Mirachowie wyszła za mąż za Alfonsa Formelę. W rodzinie szybko pojawiło się potomstwo. Po pewnym czasie rodzina Formelów przeprowadziła się z Mirachowa do Sierakowic. Tam Zofia podjęła pracę w Gminnym Ośrodku Zdrowia, a następnie w Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Kartuzach. W 1968 roku zainteresowała się hafciarstwem, zainspirowana przez Bolesławę Kaniowską, kierowniczkę zespołu hafciarskiego w Sierakowicach.Czas pokazał jednak, że jej talent dostrzegła nie tylko Bolesława Kaniowska, ale i jurorzy konkursu pt. „Złota Igła”. Ogłosiły go w 1979 roku, popularne w tamtym czasie czasopisma „Nowa wieś” i „Gospodyni”[1]. Zofia otrzymała nagrodę specjalną za wierne odtworzenie haftu kaszubskiego, która zdopingowała ją do dalszej pracy twórczej. Wkrótce hafciarstwo tak ją pochłonęło, że stała się jego prawdziwą mistrzynią.
Była również prekursorką haftu figuralnego. Nową techniką figuralną, przez wielu znawców nazywaną malarską, wykonywała obrazy religijne z motywami kwiatowymi w tle. Spod jej rąk wychodziły bardzo bogate i niepowtarzalne kompozycje haftu kaszubskiego. Doceniano je i nagradzano. Jej prace figuralne charakteryzują się starannym wykonaniem i ornamentami ze wzorami kaszubskimi.